Lý thuyết sóng Elliott là một phương pháp phân tích thị trường, dựa trên ý tưởng rằng thị trường hình thành các loại mô hình giống nhau theo thời gian. Những mẫu này cung cấp manh mối về những gì có thể xảy ra tiếp theo trên thị trường. Lý thuyết này được sử dụng rất rộng rãi trong trường phái phân tích kĩ thuật cho nhiều loại thị trường từ cổ phiếu, forex, vàng, bitcoin,… Cụ thể về lý thuyết sóng Elliott, Đầu Tư Phát Đạt xin gửi tới cho nhà đầu tư qua chuỗi bài viết sau đây.
Lý thuyết được phát triển bởi R.N. Elliott vào những năm 1930 và được phổ biến bởi Robert Prechter vào những năm 1970. Lý thuyết này cho rằng hành vi đám đông tạo ra các mẫu hình và xu hướng mà chúng ta thấy trên thị trường; mô hình sóng, theo định nghĩa của Elliott, là biểu hiện vật lý của tâm lý số đông trong thế giới của chúng ta. Những hình mẫu này không chỉ xuất hiện trên thị trường mà ở bất cứ đâu con người đưa ra quyết định hàng loạt. Ví dụ có thể bao gồm giá nhà đất, xu hướng thời trang hoặc số người chọn đi tàu điện ngầm mỗi ngày.
Trong phần này, chúng tôi sẽ giới thiệu các quy tắc hình thành sóng và các mô hình sóng khác nhau được thấy trong Lý thuyết sóng Elliott. Đến cuối phần này, bạn sẽ hiểu rõ về cách áp dụng Sóng Elliott và có thể hình thành phân tích Sóng Elliott của riêng bạn trên biểu đồ. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng cần phải thực hành để tự tin áp dụng Lý thuyết sóng Elliott.
Trình tự cơ bản
Sóng đẩy (Motive waves)
Nửa đầu của mô hình Sóng Elliott là Sóng đẩy, một sóng luôn đi theo hướng của xu hướng ở một mức độ lớn hơn. Nó được chia thành năm sóng nhỏ hơn, được đánh số 1, 2, 3, 4 và 5, như được minh họa trong biểu đồ trên. Trong sóng đẩy, có hai loại sóng phụ nhỏ hơn: Sóng xung và Sóng chéo. Mỗi thứ sẽ được giải thích trong Phần 3 của loạt bài viết này.
Bạn sẽ nhận thấy trong biểu đồ rằng ba trong số các sóng phụ này tiến lên (sóng 1, 3 và 5) và hai trong số chúng sẽ điều chỉnh xuống (2 và 4). Sóng 1, 3 và 5 trong sóng đẩy được gọi là sóng phụ “hoạt động” – sóng phụ tăng. Đây thường là các sóng tăng, trong đó chúng di chuyển cùng hướng với xu hướng lớn hơn (đang được minh họa trong hình là xu hướng tăng). Sóng 2 và 4 là các sóng phụ “điều chỉnh” – sóng phụ giảm, di chuyển theo hướng ngược lại của xu hướng lớn hơn. Sóng đẩy có xu hướng di chuyển tương đối dễ dàng theo hướng của xu hướng lớn.
Có ba quy tắc để hình thành Sóng đẩy phải được thỏa mãn:
Sóng 2 luôn thoái lui một khoảng ít hơn 100% của Sóng 1.
Sóng 4 luôn thoái lui một khoảng dưới 100% Sóng 3.
Sóng 3 luôn đi xa hơn cuối Sóng 1 và không bao giờ là sóng ngắn nhất.
Nếu chúng ta coi các sóng phụ tăng có năm sóng và mỗi sóng phụ điều chỉnh có ba sóng, thì sóng đẩy lớn hơn sẽ giống như biểu đồ bên dưới. Trong trường hợp này, các sóng phụ tăng gồm là năm sóng mỗi sóng vì chúng theo hướng chính của xu hướng lớn (đang là xu hướng tăng); Còn sóng phụ giảm gồm 3 sóng. Loại mô hình này được dán nhãn là cấu trúc 5-3-5-3-5.
Sóng điều chỉnh – Corrective Waves
Nói chung, sóng điều chỉnh được mô tả dưới dạng cấu trúc ba sóng, như được thấy trong biểu đồ trên. Cấu trúc ba sóng có các sóng phụ của nó được gọi là sóng A, B và C. Điều này có thể gây hiểu nhầm vì không phải tất cả các sóng điều chỉnh đều chính xác là cấu trúc ba sóng. Các chi tiết cụ thể của cấu trúc sóng điều chỉnh sẽ được thảo luận sau, nhưng với mục đích chung của chúng tôi, chúng tôi sẽ bắt đầu với việc mô tả chúng có ba sóng phụ.
Nếu chúng ta nhìn vào cấu trúc, chúng ta sẽ nhận thấy rằng Sóng A và Sóng C đều theo hướng của xu hướng chính (là xu hướng giảm trong trường hợp này). Vì vậy, chúng tôi sẽ hiển thị chúng dưới dạng sóng đẩy, mỗi sóng có tổng cộng năm sóng. Sóng B đang đi ngược lại hướng của xu hướng điều chỉnh lớn và do đó sẽ được hiển thị là có ba sóng. Loại mô hình này được dán nhãn là cấu trúc 5-3-5.
Cấu trúc chu trình cơ bản
Sự kết hợp của sóng đẩy và sóng điều chỉnh là cấu trúc chung của chu kỳ Sóng Elliott hoàn chỉnh. Đây được minh họa như một cấu trúc có tổng cộng tám sóng. Có năm sóng theo hướng của xu hướng tăng lớn, tiếp theo là sự điều chỉnh ba sóng ở xu hướng giảm lớn.
Biểu đồ trên cho thấy chuỗi tám sóng với một sóng đẩy năm sóng tăng và một sự điều chỉnh ba sóng giảm. Bạn sẽ nhận thấy rằng với biến động giá như hình, từ đầu đến cuối, điểm giá kết thúc cao hơn so với lúc bắt đầu (tức là giá tăng). Theo lý thuyết, cấu trúc 5-3 là yêu cầu tối thiểu để đạt được cả sự biến động của giá theo xu hướng tăng hoặc xu hướng giảm.
Elliott nhận thấy thị trường lặp đi lặp lại cấu trúc 5-3 này. Đây là nền tảng của lý thuyết của ông và là cấu trúc chu kỳ sóng Elliott nói chung.
Sau khi một chu kỳ của giá kết thúc, nó sẽ bắt đầu lặp lại lại. Dự kiến của lý thuyết sóng Elliott là thị trường sẽ thực hiện thêm năm sóng sau khi đợt điều chỉnh kết thúc.
Xin lưu ý rằng điều này không nhất thiết có nghĩa là trong thực tế luôn sẽ có năm sóng lên và ba sóng xuống. Trong một xu hướng giảm, mô hình sẽ đi xuống và sóng điều chỉnh sẽ dài hơn. Điều đó có nghĩa là sẽ có một chuỗi năm làn sóng xuống, tiếp theo là một chuỗi ba làn sóng lên.
Biểu đồ trên cho thấy cấu trúc tám sóng này trong một thị trường đang suy giảm. Tất nhiên, giá khi kết kết thúc thấp hơn so với giá ở thời điểm bắt đầu sóng. Nếu bạn nhìn thấy mô hình này trên biểu đồ, bạn cũng có thể kỳ vọng sẽ có tiếp năm đợt giảm nữa.
Phân dạng
Nếu chúng ta kết hợp các sóng đẩy mở rộng và sóng điều chỉnh với nhau, chúng ta sẽ thấy rằng chúng tạo nên cấu trúc Elliott tổng quát chi tiết. Chúng ta có thể thấy năm sóng tăng trong sóng đẩy tạo nên Sóng I, cũng như ba sóng giảm trong sóng điều chỉnh tạo nên Sóng II. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng trong Sóng 1 và 2 của Sóng I, cấu trúc Elliott chung hình thành. Cấu trúc này hình thành trên cả quy mô lớn hơn và quy mô nhỏ hơn trong cùng một bức tranh.
Đây là một ví dụ về bản chất phân dạng của các mẫu Sóng Elliott. Trong cấu trúc Sóng Elliott, điều này được chứng minh bằng sự tương đồng về sự mở rộng và co thắt của các cấu trúc sóng. Sóng I là mức độ cao hơn của xu hướng tăng của Sóng 1, nhưng trong Sóng 1 và 2 là mô hình 5-3 của một chu kỳ đầy đủ của Sóng Elliott. Sau đó, mô hình 5-3 lặp lại cho Sóng 3 và 4, cũng như cho các sóng A và B.
Trên thực tế, có ba mức độ của xu hướng được hiển thị trong biểu đồ trên. Sóng I và II tạo thành chu kỳ lớn hơn. Mức tiếp theo xuống là các sóng được dán nhãn 1, 2, 3, 4, 5, A, B và C. Và mức tiếp theo xuống là các sóng có nhãn i, ii, iii, iv, v, a, b, và C. Về lý thuyết, mô hình này mở rộng đến vô cùng và thu hẹp đến vô cùng và tạo thành cái được gọi là sự phân dạng – một mô hình co lại và mở rộng vô hạn.
Qua quan sát, Elliott phát hiện ra rằng các thị trường có bản chất không giống nhau. Bất kể mức độ sóng lớn hay nhỏ, sóng đẩy có chuỗi 5 sóng và sóng điều chỉnh thường diễn ra theo chuỗi 3 sóng. Ông đã phân loại các mẫu xuất hiện ở các mức độ cao hơn của xu hướng và thấy rằng các kiểu tương tự đó lặp lại ở các mức độ thấp hơn của xu hướng.
Biểu đồ trên cho thấy bức tranh tương tự trong một thị trường đang trong xu hướng giảm.
Elliott Wave không phải là một kỹ thuật giao dịch. Không có quy tắc mua bán cụ thể nào khi sử dụng nó trong giao dịch. Do đó, việc sử dụng Elliott Wave đã bị nhiều nhà giao dịch và nhà phân tích kỹ thuật né tránh, không phải do thiếu hiểu biết mà vì bản chất chủ quan rõ ràng về cách nó có thể được áp dụng. Tuy nhiên, có những người đã sử dụng thành công các mẫu Sóng Elliott trong giao dịch của họ. Lý thuyết sóng Elliott tiếp tục thu hút một lượng lớn người theo dõi, cả với các nhà đầu tư cá nhân cũng như các nhà giao dịch chuyên nghiệp. Những người ủng hộ có xu hướng áp dụng các chỉ báo khác nhau để giúp họ giao dịch các mẫu Sóng Elliott cụ thể.
Nếu bạn định thực hiện phân tích Sóng Elliott, bạn sẽ thực hiện “đếm sóng”. Điều này đơn giản có nghĩa là bạn sẽ gắn nhãn các sóng để xem chúng tuân theo mô hình Sóng Elliott như thế nào, cho phép bạn dự đoán chuyển động của thị trường. Phần tiếp theo sẽ cung cấp cho bạn một số hướng dẫn về việc gắn nhãn số lượng sóng.
Bài viết liên quan:
Giới thiệu về lý thuyết sóng Elliott – Phần 2 –
Giới thiệu về lý thuyết sóng Elliott – Phần 3 –
Giới thiệu về phân tích kĩ thuật – TA (Technical analysis) –
Hỗ trợ và kháng cự và cách sử dụng Trendline –
